Aşılama Nedir Ne Zaman Nasıl Yapılır

Aşılama Nedir Ne Zaman Nasıl Yapılır

Aşılama Nedir

Bir göz ya da gözü taşıyan bir dalın başka bir dal veya akraba olan başka bir çeşit üzerine yerleştirilerek kaynaştırılması olayıdır. Aşıda esas olan anaç ile kalemin kambiyumlarının çakıştırılmasıdır.

Aşılama nedir ne zaman nasıl yapılır, aşı neden yapılır, aşılama çeşitleri nelerdir hangi tür hangi tür ile aşılanabilir hepsi yazımızda.

Aşılama Neden Yapılır (Aşılama Nedir Ne Zaman Nasıl Yapılır)

  • Diğer yollarla çoğaltılamayan çeşitlerin ortadan kalkmasına engel olmak
  • Erken meyveye yatmayı sağlamak
  • Bazı anaçların özelliklerinden yararlanmak (Örneğin bodur anaçlar, farklı toprak tiplerine uygun anaçlar)
  • Çeşit değiştirmek
  • Ağacın zarar gören kısımlarının tamiri

Göz Aşısı

Göz Aşısı Nasıl Yapılır

Küçük bir kabuk parçası ile bunun üzerinde tek bir göz ile yapılan aşılara göz aşısı denir. Toprak seviyesinden 15 cm yükseklikten itibaren aşı bıçağının ucu ile anacın kabuğu (T) şeklinde kesilir. Kesik kısmın iki kenarındaki kabuk aşı bıçağının tırnağı ile yerinden kaldırılır. Bundan sonra üzerinde aşı gözlerinin bulunduğu kalem ele alınır. Bir gözün üst ve altında bir parmak kadar bir kısım bırakıldıktan sonra, gözün altı hafif odunlu olarak kesilir. Anacın tepesinin daha yüksek tarafında iki anacın kesilen kısmına yukarıdan aşağıya doğru sürülerek yerleştirilip rafya ile sarılır. Göz aşılarının tutup tutmadıkları aşıdan 15-20 gün sonra belli olmaktadır.

Göz aşılarının çoğu anacın aktif büyüme halinde bulunduğu kabuğun odundan kolayca ayrıldığı mevsimde yapılır.

Göz Aşısı Ne Zaman Yapılır (Aşılama Nedir Ne Zaman Nasıl Yapılır)

  • Sonbahar göz aşısı Durgun göz aşısı – Temmuz sonu Eylül Başı
  • İlkbahar göz aşısı Erken sürgün aşısı – Mart/Nisan aylarında
  • Haziran göz aşısı Geç sürgün aşısı- Haziran ayı

T Göz Aşısı

Aşı Nedir Ne Zaman Nasıl Yapılır
Aşılama Nedir Ne Zaman Nasıl Yapılır

6 mm ile 2,5 cm arasındaki çapa sahip anaçlara büyüme devresinde uygulanır. Aşı topraktan 5-25 cm yükseklikte yapılır. Anaç T şeklinde kesilir. Göz ise kalkan şeklinde odunlu ve odunsuz olarak kesilir ve anaçta açılan T içerisine yerleştirilir. Aşı yeri rafya ile hava almayacak şekilde bağlanır. Aşı bağı 15-20 gün sonra kesilir.

Ters T Göz Aşısı

Yağmurlu bölgelerde yağmur sularının açılan T içerisine girmemesi ve enfeksiyon oluşmaması için ters T aşı metodu uygulanabilir.

Yama Göz Aşısı

Dikdörtgen biçimindeki bir kabuk parçasının anaçtan kesilip çıkarılması (üzerinde bir göz bulunan) ve kalem üzerinde aynı büyüklükte bir kabuk parçasının çıkartılıp yerine anaçtan kesilen ve bir göz ihtiva eden parçanın anaç üzerine yerleştirilmesi şeklinde olur. Genellikle T göz aşısının başarısız olduğu tür ve çeşitlerde uygulanır. Bu aşıda başarılı olmak için gece ve gündüz ısı farkının az olduğu dönemler seçilmelidir. Aşı çabuk yapılıp çabuk bağlanmalıdır

Flüt Göz Aşısı

Yama göz aşısına benzer. Farkı çıkartılan kabuk parçasının gövdeyi hemen tamamen saracak şekilde büyük olmasıdır.

Yongalı Göz Aşısı

Aşılama Nedir Ne Zaman Nasıl Yapılır
Aşılama Nedir Ne Zaman Nasıl Yapılır

Bu aşı metodu ilkbaharda büyüme başlamadan önce yaz aylarında ise su noksanlığı veya başka bir sebeple büyümenin durduğu hallerde kabuğun odundan kolayca ayrılmadığı zamanlarda yapılır. En önemli nokta anaçta açılan T’ye yongalı gözün çok iyi yerleştirilmesi ve çok iyi bağlanmasıdır.

Kalem Aşıları (Aşılama Nedir Ne Zaman Nasıl Yapılır)

Taze kesilmiş anaçla taze kesilmiş kalemin kambiyum bölgelerinin üst üste gelecek şekilde sıkıca temas ettirilerek anaçla kalem arasında bir bağlantı kurularak yeni bir bitki meydana getirilmesidir. Bu tür aşılara kalem aşıları denir. Kalem aşıları ilkbaharda yapılır.

Dilcikli Aşı

Aşı Nedir Ne Zaman Nasıl Yapılır
Aşılama Nedir Ne Zaman Nasıl Yapılır

Bu aşının yapılabilmesi için anaç ve kalem aynı kalınlıkta olmalıdır. 0,6-1,2 cm çapında küçük anaçların aşılanmasında kullanılır. Gereken şekilde yapıldığı takdirde başarı oranı çok yüksektir. Çabuk kaynar ve kuvvetli bir birleşme meydana getirir

Ekleme (Dilciksiz) Aşı

1-2 yaşlı çöğürlere uygulanır. Dilcikli aşıda olduğu gibi anaç ve kalemde meyilli bir kesim yapılır. Kesim yüzeyi anaç ve kalemde eşit uzunlukta olmalıdır. Kesimden sonra anaç ve kalemin kambiyum dokuları çakıştırılır

Kenar (Yan) Aşı

Kalemden daha kalın anaçlara uygulanır. Kalem anacın yan kısmına yerleştirilir

Yarma Aşı

Aşı Nedir Ne Zaman Nasıl Yapılır
Aşılama Nedir Ne Zaman Nasıl Yapılır

Küçük ağaçların gövdelerinde veya büyük ağaçların ana dallarında çeşit değiştirmeye uygun olan bir aşı tekniğidir.

Gövdesi bilek kalınlığında olan ve bu şekilde diğer aşı çeşitleri uygulanamayan çekirdekli meyve türlerinde yapılmaktadır. Anacın tepesi kesilir ve üzeri perdahlanır. Anacın tepesine yarma aşı usturası dikey bir şekilde konarak üzerine tahta tokmakla yavaş yavaş vurularak, düzgün bir şekilde yontulur. Kalem takılırken anacın ve kalemin kabuklarının birbirine denk gelmesine dikkat edilir. Aşı yeri bağlanır ve yaralı kısımlar aşı macunu ile sıvanır.

Kakma Aşı

Fidanlarda gözden yapılmış göz aşılarının tutmayanlarına ilkbaharda kakma aşı yapılır. Kakma aşı en çok baş parmak kalınlığındaki anaçlara uygulanmaktadır. Aşılanacak anacın tepesi, toprak seviyesinden itibaren bir karış yükseklikten hafif meyilli olarak kesilir. Anacın tepesinin daha yüksek tarafından iki bıçak kesimi ile (V) şeklinde bir oluk açılır. Aşı kaleminin ucu anacın oluğuna uyacak şekilde konulur hazırlanan kalem anacın oluğu içerisine anaçla kalem kabukları birbirine denk gelecek şekilde yerleştirilir rafya ile iyice bağlanır ve yara yerleri aşı macunu ile hava almayacak şekilde sıvanır.

Kabuk (Çoban) Aşısı

Aşı Nedir Ne Zaman Nasıl Yapılır
Aşılama Nedir Ne Zaman Nasıl Yapılır

Kalınlaşmış anaçlara (çapları 25-30 cm olan dallara) su yürüdükten ve kabuk odundan kolayca ayrıldıktan sonra uygulanır. Anaç düzgün olarak kesilir ve üzeri perdahlanır. Kalemler 10-15 cm boyunda 2-3 gözlü olurlar. Kalemin en altındaki gözün karşı tarafından bir taraflı olarak yontulur ve üzerinde oturmayı kolaylaştırmak için kertik yapılır. Hazırlanmış kalem evvelce kuru kalemle anacın kabuğu içerisinde açılmış olan yuvasına yerleştirilir. Kabuk aşısının kolay uygulanabilmesi kabuğun odundan ayrılmasına bağlı olduğundan bu aşı ilkbaharda ağaçta aktif büyüme başladıktan sonra yapılmalıdır.

Yanaştırma Aşı

Anaç ile damızlık bireylerin birbirleri ile yapışacak yüzeyleri kambiyum tabakalarına kadar açılıp her ikisinin açılan yüzeyleri üst üste getirilip sıkıca bağlanmasıdır. Bu aşının yapılmasında üç yöntem bulunmaktadır.

  • Kertikli Yanaştırma Aşı
  • Dilcikli Yanaştırma Aşı
  • Kakmalı Yanaştırma Aşı

İngiliz Kalem Aşısı

Kışın sera veya camekanda yapılan bir aşıdır. Anaç ile aşı kaleminin aynı kalınlıkta olmasına dikkat edilir. Anacın tepesi vurulur ve aşı bıçağı ile anacın tepesinden itibaren 3-4 cm’lik kısmı bir taraflı olmak üzere dikine kesilir. Üzerinde 4-5 göz bulunan ve anaçla aynı kalınlıktaki kalemin alt ucu, anaçtaki gibi kesilir kalemin kesik kısmı anacın kesik kısmı üzerine oturtulur.

Hangi Tür Hangi Türle Aşılanabilir

Aşılama nedir ne zaman nasıl yapılır detaylı inceledikten sonra hangi tür hangi türle aşılanabilir. Bildiğiniz üzere her bitkinin kendine has özellikleri var. Kimi bitki derine kök yapar, kimi yüzeysel kök yapar, kimi çok su ister, kimi az su ister, büyüme şekilleri farklıdır, hastalıklara gösterdikleri dirençler farklıdır.

Bahçe kurarken tür seçimine olduğu kadar anaç seçimine de dikkat edilmelidir. Bu yüzden aşılayacağınız anacın özellikleri çok önemlidir. Aşılamada en çok tutma oranı su yürüdüğü mart-nisan aylarıdır. İki bitki aynı aileden gelmelidir. Tohum desenleri aynı olacak sert kabuklular sert kabuklulara, yumuşak kabuklular yumuşak kabuklulara, aşılanır. Aşılamalar hastalık dirençlerini kuraklığa ve toprağın türüne göre anaç seçimi verimi arttırır.

  • Eriğe: Şeftali, kayısı, badem, kiraz
  • Elmaya: Armut, Gül
  • Zerdaliye: Kayısı, şeftali, erik
  • Vişneye: Kiraz
  • Ahlata: Armut, muşmula, ayva
  • Kayısıya: Erik, şeftali, badem, kiraz, zerdali, yaban eriği
  • Şeftaliye: Kayısı, erik, badem
  • Ayvaya: Malta eriği, muşmula, armut, elma
  • Vişne: Kiraz (mümkün olduğunca alttan aşı yapılır yoksa rüzgarda kırılır)
  • Dut: Asma (Matkap Aşısı), incir
  • Meşe: Kestane
  • Menengiç ağacına: Antep fıstığı
  • Alıç ağacına: Muşmula
  • Ahlat Ağacına: Armut, muşmula, ayva
  • Kızılçam ağacına: Fıstıkçamı
  • Badem ağacına: Şekerpare, kayısı, erik
  • Mandalina: Limon, portakal, greyfurt
  • Turunç ağacına: Tüm turunçgiller (turunç, portakal, limon, mandalina, greyfurt ve benzerlerini içine alan bir alt familyası, narenciye, kumkuat ), ağaç kavunu
  • Şeftaliye: Kayısı, erik, badem
  • Zerdaliye: Kayısı, şeftali, erik
  • Gül: Kuş burnu, ağaç minesi, patlıcan, ergeç sakalı (çayır melikesi), Taflan (hindi kirazı), vişne, kayısı, alev ağacı, ispir, elma, ayva, erik, şeftali, muşmula, çilek, armut, böğürtlen, ahududu

Aşılama Nedir Ne Zaman Nasıl Yapılır yazımızdan sonra Hangi çapa makinası alınmalı yazısı ve videosu da ilginizi çekecektir.


Yoruma kapalı.